Kwitną zaledwie półtora miesiąca, za to zachwycająco. Pierzaste kule jedwabistych płatków urzekają bujną, barokową urodą i oszałamiającym zapachem. Piwonie to królowe słonecznego lata, zadomowione w naszych ogrodach od wieków.
Ulubiony kwiat chińskich cesarzy i Józefiny Bonaparte
Historia piwonii sięga początków naszej cywilizacji. Pierwsze zapiski na temat tych roślin pochodzą z Chin, z 1 tysiąclecia p.n.e. Piwonia była tam kwiatem szczególnym – symbolem szczęścia, bogactwa, honoru. Nazywano ją kwiatem cesarskim, przez pewien czas była nawet narodowym symbolem Chin. W starożytnej Europie także znano i ceniono piwonię, ale przede wszystkim za walory lecznicze. Jej rodzajowa nazwa – Paeonia – pochodzi od imienia Peona, preolimpijskiego boga medycyny.
Do dziś zresztą piwonia lekarska jest wykorzystywana w medycynie naturalnej, a napary z jej kwiatów i korzeni łagodzą liczne dolegliwości. Ale światowa kariera piwonii jako rośliny ozdobnej zaczyna się od cesarzowej Józefiny, żony Napoleona Bonaparte. Została obdarowana przez cesarza Chin bogatą kolekcją tych roślin i szybko trafiły one na honorowe miejsce w wymuskanych ogrodach Malmaison. Obok róż należały do ulubionych kwiatów cesarzowej, za której gustem szybko podążyła cała Europa. Piwonia trafiła do naszych ogródków i pozostała w nich do dziś.
Popularne byliny i oryginalne krzewy
Piwonia nazywana jest czasem różą bez kolców, bo wcale nie ustępuje jej urodą. Rośnie w około 40 gatunkach i w tysiącach odmian. To idealna roślina do ogrodów naszej strefy klimatycznej, bo potrzebuje mroźnej zimy i okresu spoczynku, by wiosną obficie zakwitnąć. Większość gatunków to byliny (piwonie zielne), ale są także krzewy i to całkiem pokaźne, wyrastające w naturze nawet na kilka metrów.
Najpopularniejsze uprawowe gatunki zielne to mieszańce pochodzące od piwonii chińskiej (Paeonia lactiflora). To właśnie one królują na naszych rabatach, rozwijając swoje pełne, pachnące kwiaty. Są różowe, czerwone, białe, kremowe lub żółte, choć niedawno hodowcom udało się uzyskać także kolor pomarańczy. Kwitną w czerwcu, ale kępy piwonii długo są atrakcyjne. A to ze względu na efektowne, pierzaste liście, które jesienią, zanim zaschną, przebarwiają się na czerwono i żółto.
Trochę inna jest natura piwonii krzewiastych (nazywanych też drzewiastymi). Rozrastają się one w malownicze krzaki obsypane kwiatami, a ich zdrewniałe pędy nie zamierają na zimę, opadają jedynie liście. Po kilku latach krzew staje się naprawdę imponujący – uprawiane u nas gatunki zwykle osiągają średnicę 2 metrów i co najmniej 1,5-metrową wysokość, tworząc w porze kwitnienia zachwycający widok. Jednak mimo swojej urody, piwonie krzewiaste nie są tak popularne jak zielne. Głównie dlatego, że mają opinie wrażliwych mróz i trudniejszych w pielęgnacji. Nie do końca uzasadnioną, bo w sprzedaży jest już wiele odmian w pełni mrozoodpornych.
Słoneczne miejsce w ogródku
Piwonie to rośliny wyjątkowo długowieczne. Potrafią przeżyć niejednego ogrodnika, który je posadził, bo przetrwają nawet kilkadziesiąt lat. Aby jednak długo i zdrowo rosły, wymagają trochę starań. Przede wszystkim należy starannie wybrać im stanowisko – takie, na którym będą mogły pozostać przez lata, bo bardzo nie lubią przesadzania. Powinno to być miejsce zaciszne i słoneczne lub tylko lekko ocienione, jeśli zależy nam na obfitym kwitnieniu. Gleba nie może być ciężka ani podmokła, bo mięsiste, walcowate korzenie piwonii zaczną w niej gnić. Najlepsza jest ziemia żyzna, próchnicza, przepuszczalna, dobrze zdrenowana i głęboko uprawiona.
A jak sadzić piwonie?
W przypadku odmian bylinowych zazwyczaj w sprzedaży oferowane są kłącza piwonii, które obecnie można kupić również w sklepach internetowych. Mają one korzenie, kilka pąków, ale są pozbawione części naziemnych. Pamiętajmy, by sadzić je płytko, przykrywając najwyżej 3-4 cm warstwą ziemi. Jeśli wetkniemy głębiej, rośliny mogą nie zakwitnąć nawet przez kilka lat. Z kolei sadzonki piwonii krzewiastej sadzimy głębiej, przysypując ziemią na 10-15 cm. Umieszczamy je w dołku pod skosem, wtedy krzew wyrośnie bujny i gesty. Piwonie zielne najlepiej sadzić we wrześniu i październiku, a krzewiaste odrobinę wcześniej, między drugą połową sierpnia a początkiem września.
Jak dbać o piwonie
Podstawowe zabiegi pielęgnacyjne to usuwanie chwastów, ścinanie przekwitłych kwiatostanów, podlewanie piwonii w czasie suszy i w okresie kwitnienia, a także nawożenie. Piwonie, jako rośliny uprawiane na jednym stanowisku przez lata, potrzebują dokarmiania, choć nie przesadnie intensywnego, bo może to osłabić kwitnienie. Zasilamy wiosną i na początku lata dawkami nawozu o większej zawartości fosforu i potasu, a zmniejszonej azotu. W wrześniu-październiku przestajemy podlewać piwonie, które szykują się już na zimowy sen. Młode rośliny (zwłaszcza odmian krzewiastych) warto na zimę okryć gałązkami iglaków albo opatulić włókniną, starsze poradzą sobie bez specjalnych zabezpieczeń.
Różowości Shirley Temple i Sarah Bernhardt
Urzekających odmian piwonii jest tyle, że trudno wytypować najpiękniejsze. Pójdźmy więc śladem najpopularniejszych.
Spośród licznych, efektownych piwonii od lat na czele stawki jest piwonia Karl Rosenfield, To wyrastająca na blisko metr bylina o pełnych karmazynowych kwiatach złożonych z falujących płatków. Wspaniale wygląda w bukietach, a jej jedyną wadą jest brak zapachu.
Pięknym aromatem kusi za to piwonia Dr. Alex Fleming. Ma pełne, kuliste kwiaty o szerokich płatkach w odcieniach intensywnego różu. Przyciąga swoim ekspresyjnym pięknem.
Dla kontrastu delikatnością zachwyca piwonia Shirley Temple o niezwykłych kremowo-białych płatkach z jasnoróżową poświatą. Swoją subtelną urodą bardzo pasuje do dziecięcej gwiazdy przedwojennego kina, której imię nosi. Istna mała księżniczka!
Odmiana piwonia Sarah Bernhardt też dostała imię znakomitości, dziewiętnastowiecznej gwiazdy Comédie-Française. To przypuszczalnie najpopularniejsza piwonia na świecie – powszechnie uprawiana, klasyczna, o przepięknych jasnoróżowych kwiatach. To ikona w świecie piwonii, tak jak Sarah Bernhardt w świecie teatru.
Na końcu tej listy wypada umieścić odmianę piwonii Prima Vera – złocistą, w kolorze chińskich cesarzy. W końcu to od nich wszystko się zaczęło.
Pełne spektrum odmian oraz kolorów piwonii znaleźć można tutaj https://cebule-kwiatowe.pl/piwonia/, w sklepie internetowym z kłączami, cebulkami i sadzonkami kwiatów firmy BENEX.